Ölüm İzni Kimlere Verilir, Kaç Gündür? (2025 Rehberi)

Ölüm izni, çalışanların yakınlarını kaybettikleri dönemde işten uzaklaşmalarına olanak tanıyan, ücretli izin hakkıdır. Bu hak, 4857 sayılı İş Kanunu ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu başta olmak üzere yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır. Hem özel sektörde ölüm izni kaç gün sorusu hem de memurlarda ölüm izni farklılık göstermektedir: özel sektörde 3 gün, kamuda ise 7 gün izin verilir. Ölüm izni kimlere verilir? sorusunun cevabı, birinci derece yakınlar (eş, anne, baba, çocuk) için geçerli olmakla birlikte, bazı toplu iş sözleşmeleri ve işveren inisiyatifiyle ikinci derece yakınlar da kapsam altına alınabilir. Ayrıca ölüm izni yıllık izinden düşülür mü sorusunun cevabı da hayırdır; bu izin yıllık izinden bağımsızdır. Bu makalede ölüm izni nedir, ölüm izni şartları, ölüm izni nasıl alınır, ölüm izni ücretli mi, askerlikte ölüm izni gibi tüm konuları güncel mevzuat ışığında ele alıyor ve işveren ile çalışanlar için en çok merak edilen sorulara açıklık getiriyoruz.

• 4857 Sayılı İş Kanunu Madde 55
• 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 104
• TSK İç Hizmet Yönetmeliği

Ölüm İzni Nedir?

Ölüm izni (cenaze izni), çalışanın anne, baba, eş veya çocuğunun vefatı durumunda verilen ücretli izin türüdür. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçiler için, 657 sayılı DMK’ya göre kamu çalışanları için ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. Bu izin, çalışanın manevi kaybı karşısında iş yükünden uzaklaşmasına olanak tanır.

Ayrıca ölüm izni, işçi ile işveren arasındaki yasal bir yükümlülüğün de parçasıdır. Yani işveren, çalışanının bu hakkını engelleyemez ya da yıllık izinle karıştırarak farklı bir uygulamaya gidemez. Özel sektör ve kamu arasında süre farkı olsa da, temel amaç çalışanın acısını paylaşmak ve bu süreçte ona destek olmaktır. Bu nedenle ölüm izni nedir sorusu yalnızca hukuki bir açıklama değil, aynı zamanda iş yaşamında insan haklarına verilen önemin bir göstergesidir. Çalışan, bu süreçte maddi kayba uğramadan cenaze işlemlerini tamamlayabilir, taziye kabul edebilir ve ailesiyle birlikte olabilir.

Ölüm İzni Şartları

• Kimleri kapsar? Birinci derece yakınlar: eş, anne, baba, çocuk.
• Belge zorunluluğu: Ölüm belgesi, cenaze izin belgesi veya nüfus kayıt örneği ibraz edilmelidir.
• Sektöre göre değişiklik: Özel sektör çalışanları için 3 gün, memurlar için 7 gün hak tanınmıştır.

Ölüm izni şartları yalnızca yakınlık derecesine göre değil, aynı zamanda çalışan statüsüne göre de değişir. Örneğin özel sektörde kanun gereği yalnızca birinci derece yakınlar için izin tanımlanmışken, bazı işverenler şirket içi politikaları veya toplu iş sözleşmeleri ile ikinci derece akrabalar için de ek haklar tanıyabilmektedir. Bu noktada “derece akraba ölüm izni” sorusu gündeme gelir. Kanunen teyze, amca veya kuzen gibi akrabaların vefatında izin zorunlu değildir; ancak işveren inisiyatifine bağlı olarak çalışanlara birkaç gün izin verilebilir. Dolayısıyla şartların belirlenmesinde hem yasal çerçeve hem de işveren yaklaşımı önemlidir.

Öte yandan çalışanların bu izni kullanabilmeleri için resmi belgeleri işverene sunmaları gerekir. Ölüm izni nasıl alınır sorusunun yanıtı, genellikle ölüm belgesinin ya da nüfus kayıt örneğinin İnsan Kaynakları departmanına verilmesidir. Böylece izin kaydı tutulur ve bordro süreçlerinde herhangi bir kesinti yapılmadan çalışana ücretli izin yansıtılır. Bu yönüyle ölüm izni, hem manevi hem de hukuki açıdan güvence sağlayan önemli bir haktır.

Ölüm İzni İçin Hangi Belgelere İhtiyaç Var?

İzin için işverene veya kuruma sunulması gereken belgeler şunlardır:

• Resmî ölüm raporu veya defin belgesi
• Nüfus kayıt örneği
• Gerekirse SGK bildirimi
• Özel durumlarda muhtarlık yazısı veya taziye ilanı

Ölüm izni nasıl alınır sorusunun en kritik noktası, belgelerin doğru ve eksiksiz şekilde hazırlanmasıdır. İş Kanunu ve Devlet Memurları Kanunu açıkça belirtmektedir ki bu belgeler olmadan ölüm izni talebinde bulunmak çoğu durumda mümkün değildir. Örneğin özel sektörde çalışan bir kişi, yakınını kaybettiğinde ölüm raporunu işverene sunarak resmi kayıt oluşturmalıdır. Bu sayede hem bordro sürecinde izin kesintisiz işlenir hem de SGK bildirimi doğru şekilde yapılır. Kamu çalışanları için de aynı durum geçerlidir; belgeler kuruma teslim edilmediğinde izin hakkı düşebilir ya da idari sorunlar yaşanabilir.

Bazı durumlarda çalışanlar “ölüm izni ücretli mi?” sorusunu gündeme getirir. Belgeler resmi olarak teslim edildiğinde bu izin ücretli olarak sayılır. Yani işveren, çalışanın maaşından herhangi bir kesinti yapamaz ve bu süre yıllık izin haklarından düşülmez. Belge zorunluluğu aslında bu noktada kritik rol oynar; çünkü izin kaydı, bordro ve SGK sistemine belgelerle işlenir. Eksik belge olması halinde, işverenin bunu yıllık izin veya ücretsiz izin olarak değerlendirme ihtimali doğabilir. Bu nedenle çalışanların mutlaka ölüm raporu veya nüfus kayıt örneğini eklemeleri tavsiye edilir.

Ölüm İzni Kaç Gündür?

“Dede ölüm izni kaç gün?” veya “amca ölüm izni var mı?” gibi sorular, yasal çerçevede bir hak olmadığını, ancak işveren inisiyatifiyle izin verilebileceğini gösterir. Örneğin bazı şirketler çalışan bağlılığını artırmak için 2. derece akrabaların vefatında da 1-2 gün ek izin verebilmektedir. Kamu kurumlarında ise idari amirler çalışanların durumuna göre ek süre tanıyabilir. Bu farklı uygulamalar çalışanların moral ve motivasyonunu destekler. Ayrıca toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerinde, vefat izninin yasal sınırın üzerinde günlerle genişletildiği örnekler de mevcuttur. Dolayısıyla ölüm izni süresi yalnızca kanunlarla değil, işveren yaklaşımıyla da şekillenebilir.

Özel Sektörde Vefat İzni Kaç Gündür?

4857 sayılı İş Kanunu’na göre özel sektörde ölüm izni 3 gündür. Bu izin yalnızca birinci derece yakınlar için geçerlidir. Eğer toplu iş sözleşmesi (TİS) varsa bu süre artırılabilir. İkinci ve üçüncü derece yakınlar için yasal zorunluluk yoktur; şirket politikaları veya yöneticilerin inisiyatifi belirleyicidir.

Özel sektörde çalışanların en çok merak ettiği konulardan biri “ölüm izni yıllık izinden düşülür mü?” sorusudur. Kanunen bu izin yıllık izinden bağımsızdır ve ücretli olarak tanımlanmıştır. Yani işveren, çalışanını cenazeye katıldığı için maaşından kesinti yapamaz. Bununla birlikte uygulamada işverenin bu sürece ilişkin belgeleri (ölüm raporu, nüfus kayıt örneği) isteme hakkı vardır. Belge ibraz edilmezse, izin yıllık izinden düşülebilir ya da ücretsiz izin sayılabilir. Bu nedenle işçilerin resmi belgeleri mutlaka İK’ya teslim etmesi önerilir.

Toplu iş sözleşmesi (TİS) yapılan sektörlerde çalışanların hakları daha geniş olabilir. Örneğin bazı TİS düzenlemelerinde birinci derece yakın için 5 gün, ikinci derece yakın için 2 gün vefat izni hakkı tanınmıştır. Özellikle büyük işletmeler ve sendikalı işyerlerinde, çalışanların zor günlerinde yanında olmak adına bu hakların genişletildiği görülür. Özel sektörde esnekliğin kaynağı işverenin yaklaşımıdır; bazı şirketler işçilerin moral ve motivasyonunu desteklemek amacıyla yasal sınırın ötesinde izin verir.

Sonuç olarak özel sektörde vefat izni kural olarak 3 gün olsa da, işveren politikaları ve sözleşmeler bu süreyi artırabilir. Çalışanların hak kaybı yaşamamak için hem iş kanunu hükümlerini hem de işyerlerindeki iç yönetmelikleri bilmeleri önemlidir.

Kamuda Vefat İzni Kaç Gündür?

657 sayılı DMK uyarınca memurlara birinci derece yakınlarının ölümü halinde 7 gün ücretli izin verilir. Bazı kamu kurumları ikinci derece akrabalar için de ek izin tanıyabilir. Bu süreler kurum içi genelgelerle belirlenebilir.

Kamu çalışanları açısından ölüm izni süresi özel sektöre göre daha uzundur ve yıllık izinden bağımsızdır. Dolayısıyla memurlar, anne, baba, eş veya çocuklarının vefatı halinde 7 tam gün boyunca maaş kesintisi olmadan izin kullanabilir. Bu süre, çalışanın cenaze ve defin işlemlerini takip edebilmesi, taziye sürecini yaşayabilmesi ve psikolojik olarak toparlanabilmesi için tanınmış bir haktır. Ayrıca, bazı kamu kurumlarında kardeş, büyükanne, büyükbaba veya torun gibi ikinci derece akrabalar için de ek izin günleri verildiği görülür. Ancak bu durum, kurumun yayımladığı özel yönetmelik veya genelgelere bağlıdır.

Memurlarda ölüm izni alabilmek için ölüm belgesi veya nüfus kayıt örneği ilgili birime sunulmalıdır. Kurumlar, bu belgeler olmadan resmi izin kaydı açmayabilir. İzin süresince memurun maaşı ve sosyal hakları tam olarak devam eder. Yani ölüm izni, ücretsiz izin gibi hak kaybına yol açmaz. Ayrıca, bu izin yıllık izin süresinden düşülmez ve ayrı bir kategori olarak değerlendirilir. Bu yönüyle kamu çalışanlarının hakları özel sektöre kıyasla daha kapsamlıdır.

Özetle, kamuda ölüm izni yasal güvenceye sahip bir haktır ve çalışanların en az 7 gün izin kullanabilmesi sağlanır. Çalışanların kurumlarının iç yönergelerini incelemeleri, ikinci derece yakınlar için geçerli ek hakları öğrenmeleri faydalı olacaktır.

Vefat İzni Hangi Durumlarda Kullanılmaz?

• Amca, teyze, kuzen gibi üçüncü derece akraba ölümlerinde yasal hak yoktur.
• Vefat haberinin geç ulaşması halinde izin verilmesi işverenin inisiyatifindedir.

Yasal mevzuat ölüm iznini yalnızca birinci derece yakınlar için zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle amca, teyze, kuzen gibi üçüncü derece yakınlar için çalışanların resmi ölüm izni hakkı bulunmaz. Ancak işverenler veya kamu kurumları çalışanların hassasiyetini gözeterek idari izin verebilir. Bu tür izinler genellikle yıllık izinden düşülmez fakat tamamen işveren veya kurumun inisiyatifindedir. Ayrıca vefat haberi çok geç ulaştığında ya da defin işlemleri tamamlandıktan sonra öğrenildiğinde, yasal süre geçmiş olabilir. Bu durumda işçinin talebi işverenin insafına bırakılır. Özel sektörde bazı şirketler toplu iş sözleşmesi (TİS) kapsamında üçüncü derece akrabaları da kapsayacak şekilde ek izin düzenleyebilir. Bu nedenle çalışanların bağlı oldukları iş sözleşmesini, şirket politikasını veya sendika sözleşmelerini kontrol etmeleri önemlidir.

Ölüm İzni Nasıl Alınır?

Çalışan, işverene veya kurumuna yazılı ya da sözlü başvuru yapar. İK’ya gerekli belgeler teslim edilir. e-Devlet üzerinden bazı belgeler (nüfus kayıt örneği vb.) alınabilir. İşveren bu belgeleri işleme alarak izin hakkını tanır.

Ölüm izni alınırken izlenecek süreç hem özel sektör hem de kamu çalışanları için benzerlik gösterir. Çalışan öncelikle yakın akrabasının vefatına ilişkin resmi belgeyi (ölüm belgesi, defin belgesi ya da nüfus kayıt örneği) temin etmelidir. Bu belgenin İK veya bağlı olunan birime sunulmasıyla birlikte izin süreci başlar. Çoğu kurumda çalışan yazılı dilekçe vererek talebini resmileştirir. Ancak bazı acil durumlarda sözlü bildirim yapılıp belge sonradan da eklenebilir. İzin süresi boyunca çalışanın yokluğu resmi kayıtlara işlenir ve yıllık izinle karıştırılmaz. Özellikle Patron PDKS gibi dijital izin takip sistemleri sayesinde bu tür izinler kolayca kayıt altına alınabilir.

Ölüm izni dilekçesini indirmek için buraya tıklayınız.

Ölüm İzni Ücretli mi?

Evet. Hem özel sektörde hem kamuda ölüm izni ücretli izindir. Maaş kesintisi yapılmaz, SGK primleri yatmaya devam eder. Bu süre hiçbir şekilde ücretsiz izin statüsüne sokulamaz.

“Ölüm izni yıllık izinden düşülür mü?” sorusu da çalışanların en çok merak ettikleri arasındadır. Yasal düzenlemeler bu sürenin yıllık izin dışında değerlendirilmesini zorunlu kılar. Yani çalışan, ölüm izni kullansa bile yıllık izin hakkı aynen devam eder. Bu uygulama, çalışanların hem hak kaybını önler hem de zorlu süreçte ekonomik kaygı yaşamalarının önüne geçer. İşverenin maaştan kesinti yapması ya da bu izni yıllık izinden düşmesi kanuna aykırıdır. Bu nedenle çalışanlar haklarını bilmeli, gerekirse yazılı talep ve belgelerle süreci güvenceye almalıdır.

Ölüm İzni Yıllık İzinden Düşülür mü?

Hayır. Ölüm izni yıllık izinden düşülmez. İş Kanunu ve DMK açıkça bu ayrımı yapar. Yıllık izin, çalışanın dinlenme hakkıdır; ölüm izni ise ayrı ve özel bir düzenlemedir.

Bu ayrım, çalışanların hem psikolojik hem de hukuki olarak korunmasını sağlar. Ölüm izni kullanıldığında, bu süre çalışanın yıllık izin bakiyesinden düşülmez. Örneğin, bir işçi yıllık 14 gün izne sahipse ve 3 gün ölüm izni kullanırsa, yıl sonunda yine 14 gün yıllık iznini kullanma hakkına sahiptir. Bu durum, özellikle çalışanların sıkça sorduğu “ölüm izni yıllık izinden düşülür mü?” sorusunun net yanıtıdır. Yasal dayanak sayesinde işverenlerin farklı bir uygulama yapması mümkün değildir. İşveren yıllık izinden düşme yoluna giderse, çalışan haklı olarak yasal mercilere başvurabilir. Bu noktada insan kaynakları departmanlarının da izin türlerini doğru kayıt altına alması kritik öneme sahiptir.

Askerde Ölüm İzni Şafaktan Düşer mi?

Askerlikte ölüm izni birlik komutanlığının takdirindedir. Genel uygulamada verilen ölüm izinleri şafaktan düşmez. Ancak istisnai durumlarda farklı kararlar alınabilir.

Askerde ölüm izni, genellikle birinci derece yakınların vefatı halinde verilir. Kısa süreliğine memleketine gönderilen asker, bu süreçte izinli kabul edilir. Normal şartlarda bu izin, askerlik süresinden (şafaktan) düşülmez. Ancak, askerin bulunduğu birliğin yoğunluğu, operasyonel durumlar veya komutanın özel değerlendirmesi bu kararı etkileyebilir. Yine de uygulamada çoğunlukla izin, şafaktan düşmeden tanınır. Bu sayede asker hem ailesinin yanında bulunabilir hem de zorunlu görev süresinde hak kaybı yaşamaz. “Ölüm izni şafaktan düşer mi?” sorusunun yanıtı, büyük oranda hayırdır; fakat nihai karar ilgili komutanlığa aittir. Dolayısıyla her asker için farklı sonuçlar doğabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)

• Ölüm izni kimleri kapsar?
  • Eş, anne, baba, çocuk (1. derece yakınlar).
• Dede veya babaanne öldüğünde izin hakkı var mı?
  • Yasal zorunluluk yoktur, işveren kararı geçerlidir.
• 2. derece akraba ölüm izni kaç gün?
  • Resmî hak yok, işveren inisiyatifi.
• Ölüm izni yıllık izinden düşülür mü?
  • Hayır, düşülmez.
• Ölüm izni süresince maaş kesilir mi?
  • Hayır, izin ücretlidir.
• e-Devlet üzerinden ölüm izni başvurusu yapılabilir mi?
  • Doğrudan izin başvurusu yapılamaz, ancak belgeler alınabilir.

Ölüm izniyle ilgili en çok sorulan sorulardan biri de “vefat izni özel sektör çalışanları için kaç gün?” sorusudur. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre özel sektörde çalışanlar, birinci derece yakınlarının vefatı halinde 3 gün ücretli izin hakkına sahiptir. Ancak işveren, insani gerekçelerle veya toplu iş sözleşmesi hükümlerine dayanarak bu süreyi artırabilir. Yine, memurlar için bu süre 7 gündür. “Memurlarda ölüm izni” sorusunun cevabı da 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na dayanmaktadır. Bunun dışında, çalışanların sıkça sorduğu “ölüm izni ücretli mi?” sorusuna net yanıt vermek gerekir: Hem özel sektörde hem kamuda ölüm izni ücretlidir ve bu süre zarfında SGK primleri yatmaya devam eder.

Bir diğer önemli konu “ölüm izni nasıl alınır?” sorusudur. Çalışanlar, ölüm raporu veya nüfus kayıt örneği gibi belgelerle işverenlerine başvuruda bulunur. İzin süreci, işverenin İK departmanı tarafından kayıt altına alınır. Dijital sistemler (ör. Patron PDKS) bu izinlerin düzenli ve doğru şekilde kaydedilmesini sağlayarak hem işverenin hem de çalışanın haklarını güvence altına alır. Böylece süreç şeffaf ve hızlı bir şekilde tamamlanır.

Örnekler ve Uygulamalar

Patron PDKS gibi dijital İK ve puantaj sistemleri, çalışanların ölüm izni süreçlerini kayıt altına alır, raporlar ve izin günlerinin doğru takibini sağlar.

Uygulamada sıkça karşılaşılan durum, çalışanların ikinci veya üçüncü derece yakınlarının vefatında izin talep etmesidir. İş Kanunu ve Devlet Memurları Kanunu yalnızca birinci derece yakınlar için net süreler belirlemiştir. Örneğin; eş, anne, baba ve çocukların kaybında özel sektörde 3 gün, kamuda ise 7 gün izin hakkı tanınır. Kardeş, dede, babaanne gibi akrabalar için yasal zorunluluk bulunmadığından işverenin veya kurumun takdiri devreye girer. Bu noktada işverenin insiyatif kullanması hem çalışan motivasyonunu hem de kurum içi bağlılığı artırabilir.

Dijital çözümler, bu izinlerin düzenli kaydedilmesi ve raporlanmasında önemli avantaj sağlar. Örneğin Patron PDKS, hangi çalışanın hangi tarihlerde izin kullandığını anlık olarak görüntüleme ve raporlama imkânı sunar. Bu sayede hem çalışan hakları korunur hem de işverenin mevzuata uygun hareket etmesi kolaylaşır. Ayrıca, toplu iş sözleşmelerinde belirlenen ek izin günleri de sisteme entegre edilerek tüm çalışanlar için şeffaf ve standart bir süreç sağlanabilir.