İşten Çıkış Kodu Nedir? SGK Çıkış Kodları ve Anlamları (2025)

İşten çıkış kodu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından işverenlerin çalışanlarını işten çıkarırken bildirmesi gereken resmi kodlardır. Her kod, işten ayrılma nedenini standartlaştırılmış bir şekilde ifade eder. Böylece hem SGK kayıtlarında hem de çalışanın işsizlik ödeneği, kıdem ve ihbar tazminatı gibi haklarında belirleyici bir rol oynar. İşten çıkış kodu nedir? sorusunun en kısa cevabı: Çalışanın işten ayrılış sebebini resmi olarak tanımlayan sayısal göstergedir.

SGK İşten Çıkış Kodları Neden Önemlidir?

• Tazminat Hakları: Kodlar, çalışanın kıdem veya ihbar tazminatı alıp alamayacağını doğrudan belirler.
• İşsizlik Maaşı: İşsizlik ödeneğine hak kazanılıp kazanılmadığını çıkış kodu belirler.
• Resmi Kayıt: SGK çıkış kodları, e-Devlet üzerinden çalışan tarafından görülebilir ve işverenin beyanını resmi olarak yansıtır.
• İK Süreçleri: İnsan kaynakları departmanları için hem raporlama hem de yasal bildirimlerde kritik önem taşır.

SGK çıkış kodlarının önemi yalnızca resmi kayıtlarla sınırlı değildir. Doğru kodlama, çalışan ile işveren arasındaki hukuki ilişkinin sağlıklı bir şekilde belgelenmesini sağlar. Yanlış kod girildiğinde çalışan hem tazminat hem de işsizlik ödeneği gibi temel haklarını kaybedebilir. Örneğin, işveren tarafından haksız fesih yapılmasına rağmen “46 kodu” girilirse çalışan tazminat hakkından mahrum kalabilir. Bu nedenle işten ayrılış süreçlerinde kodun dikkatle seçilmesi ve belgelerle desteklenmesi gerekir.

İşten çıkış kodları aynı zamanda kariyer geçmişi açısından da önem taşır. e-Devlet üzerinden görülen kodlar, ileride yapılacak iş başvurularında dolaylı olarak referans niteliği taşıyabilir. Ayrıca SGK denetimleri sırasında hatalı kod kullanımı işveren için idari para cezası riskini beraberinde getirir. Dolayısıyla kodların hem çalışan hem de işveren açısından mali ve hukuki sonuçları vardır.

Patron PDKS gibi dijital bordro ve insan kaynakları çözümleri, işten çıkış kodlarını otomatik raporlarla takip etmeye imkân tanır. Böylece hem İK ekipleri için süreç kolaylaşır hem de çalışan haklarının korunmasında güvenli bir altyapı oluşturulur.

2024 İşten Çıkış Kodları ve Anlamları

Aşağıdaki tabloda işten çıkarılma kodları güncel halleriyle listelenmiştir. “Kıdem tazminatı çıkış kodları” ve “ihbar tazminatı çıkış kodları” bilgileri ayrıca belirtilmiştir.

Tablodan görüldüğü üzere her bir SGK çıkış kodu farklı hak ve yükümlülükleri beraberinde getirir. Örneğin, kod 04 ile işten çıkarılan bir çalışan hem kıdem hem de ihbar tazminatına hak kazanırken, kod 25 ile çıkarılan bir çalışanın herhangi bir yasal tazminat hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, çalışanların e-Devlet üzerinden işten çıkış kodlarını kontrol etmeleri son derece önemlidir. Ayrıca işverenler için de doğru kod girişi yasal sorumluluk doğurur; hatalı kod bildirimleri çalışan ile işveren arasında uyuşmazlıkların çıkmasına neden olabilir. Kodların doğru kullanımı, hem çalışanların haklarını güvence altına alır hem de işverenin ileride hukuki sorunlarla karşılaşmasını engeller. Patron PDKS gibi dijital sistemler, bu kodların raporlanmasında insan kaynaklarına büyük kolaylık sağlayabilir.

Kod 46, 49, 4 ve Diğer Öne Çıkan Kodların Detaylı Açıklaması

46 Koduyla İşten Çıkarma

Çıkış kodu 46, “işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı” anlamına gelir. Bu durumda çalışan kıdem ve ihbar tazminatı alamaz ve işsizlik maaşı hakkı da doğmaz. Ancak işverenin hatalı şekilde bu kodu kullanması halinde çalışan dava açarak düzeltme isteyebilir. Bu nedenle “sgk 46 çıkış kodu” işçiler için kritik öneme sahiptir.

49 Koduyla İşten Çıkarma

49 kodu ile işten çıkarma, belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi anlamına gelir. Bu durumda kıdem tazminatı yalnızca bir yılın üzerinde kıdem varsa ödenir. İhbar tazminatı söz konusu değildir. “49 kodu ile işten çıkarıldım, işsizlik maaşı alabilir miyim?” sorusunun yanıtı, genel işsizlik ödeneği şartları sağlanıyorsa evet olacaktır.

Kod 4 ile İşten Çıkarma

İşten çıkış nedeni 4, işverenin geçerli neden olmadan fesih yapmasıdır. Bu durumda çalışan hem kıdem tazminatı hem de ihbar tazminatı alabilir. Ayrıca işsizlik maaşı da bağlanır.

Kod 45, 43, 34, 08, 18

Bu kodlar, farklı işten çıkış senaryolarını ifade eder. Örneğin, 08 kodu ile işten çıkarma emeklilik şartlarını tamamlayan çalışanın ayrılışını tanımlar. 18 kodu ise işin sona ermesi nedeniyle feshi belirtir. 43 ve 45 ise SGK’nın yeni kodları arasında yer alır ve ihbar/kıdem tazminatı hakları duruma göre değişiklik gösterebilir.

Özellikle işten çıkış kodu nedir sorusunu araştıran çalışanların bilmesi gereken nokta; her bir kodun hukuki sonuçlarının farklı olmasıdır. Örneğin 46 kodu, en ağır yaptırımlardan biri olup işçinin ileride işsizlik maaşı almasını da engeller. Buna karşılık 04 veya 18 kodları, işçinin tüm yasal haklarını güvence altına alır. İşten çıkarıldığımı nasıl anlarım sorusunun yanıtı da bu kodlarda gizlidir; çalışan SGK çıkış bildirgesindeki kodu e-Devlet üzerinden kontrol ederek hangi haklara sahip olduğunu görebilir. Yanlış kod girilmişse, işçi arabuluculuk veya iş mahkemesi yoluna başvurabilir. Bu nedenle çıkış kodlarının doğru girilmesi, hem çalışan hem de işveren açısından kritik bir yasal zorunluluktur. İnsan kaynakları departmanlarının bu kodları doğru takip etmesi için dijital sistemler, örneğin Patron PDKS, süreçleri kolaylaştırıcı rol oynayabilir.

Hangi Çıkış Kodlarından Kıdem Tazminatı Hakkı Kazanılır?

Aşağıdaki tabloda “kıdem tazminatı çıkış kodları” özetlenmiştir.

Tabloda görüldüğü gibi, işten çıkış kodları arasında en belirleyici olanlar 04, 08 ve 18 numaralı kodlardır. Bu kodlarda çalışan, kıdem tazminatı hakkını güvence altına alır. Ancak 46 kodu gibi disiplin ve ahlak kurallarına aykırılık nedeniyle verilen çıkışlarda bu hak tamamen kaybolur. 49 kodu ise belirli süreli sözleşmelerin bitiminde geçerli olup, kıdem süresine bağlı olarak ödeme yapılır. Bu nedenle işten ayrılan çalışanlar, e-Devlet üzerinden çıkış kodunu kontrol ederek hangi haklara sahip olduklarını kesinleştirmelidir.

Hangi Çıkış Kodlarından İhbar Tazminatı Hakkı Kazanılır?

“İhbar tazminatı çıkış kodları” özellikle 04, 17, 22 ve 23 gibi işveren fesihlerini kapsar. İşçi haklı nedenle feshettiğinde ihbar tazminatı olmaz; işveren fesihlerinde ise ihbar yükümlülüğü doğar. İhbar tazminatı, çalışanı işten çıkaran işverenin çalışana belli bir bildirim süresine uymadan iş sözleşmesini feshetmesi durumunda ödemesi gereken ücrettir. Bu süre, çalışanın işyerindeki kıdemine göre değişir. Örneğin, 6 aydan az kıdemi olan işçi için 2 hafta, 6 ay–1,5 yıl arası kıdemi olan için 4 hafta, 1,5–3 yıl arası kıdemi olan için 6 hafta, 3 yılın üzerindeki kıdemlerde ise 8 haftalık bildirim süresi vardır. Eğer işveren bu sürelere uymazsa, ihbar tazminatı ödemek zorundadır.

Örneğin, kod 04 ile çıkış yapılan bir çalışanda hem kıdem hem de ihbar tazminatı doğar. Kod 17 işverenin sağlık sebeplerinden kaynaklanan fesihlerini gösterir ve ihbar tazminatı ödenmesi gerekir. Kod 22 ve 23 ise işin veya işyerinin kapanması ya da ekonomik nedenlerle yapılan fesihlerde geçerlidir; bu durumda da ihbar hakkı doğar. Ancak işçinin kendi istifasıyla ayrıldığı kodlarda veya disiplin cezaları nedeniyle yapılan fesihlerde (ör. kod 25, 46) ihbar tazminatı talep edilemez. Bu ayrım, çalışanların haklarını koruması için büyük önem taşır.

29 Nolu SGK İşten Çıkış Kodu Ne Zaman İptal Edildi?

29 kodu, işçinin ahlak kurallarına aykırı davranışı nedeniyle feshi ifade ediyordu. Ancak işverenler tarafından yaygın ve bazen yanlış kullanımı çalışanların hak kaybına yol açtığı için 2021’de tek başına kullanılmaktan kaldırıldı. Yerine 42–49 arası kodlar getirilerek fesih nedenleri ayrıştırıldı. Böylece işçinin davranışına bağlı fesih nedenleri, daha şeffaf ve detaylı şekilde SGK sisteminde kayıt altına alınmaya başladı. Bu değişiklik, hem işçi hem de işveren tarafında hukuki güvenliği artırmak amacıyla yapılmıştır. Günümüzde işçi dosyalarında 29 kodunun yerine ayrıntılı neden gösteren yeni kodlar yer almaktadır.

SGK’nın Yeni Belirlediği İşten Çıkış Kodları (Güncel Liste)

2021 sonrası SGK, işten çıkarılma kodlarını detaylandırarak işverenin fesih nedenini daha net belirtmesini zorunlu hale getirmiştir. Kod 42–49 arası güncel kodlar bu amaçla kullanılmaktadır. Örneğin, kod 42 işçinin sağlık sebebiyle feshi, kod 43 işçinin işyeri kurallarına uymaması, kod 45 belirli süreli sözleşmenin bitimi, kod 46 ahlak kurallarına aykırılık gibi özel durumları ifade eder. Bu ayrıştırma, çalışanların hangi nedenlerle işten çıkarıldığını daha net görmesini sağlamıştır. Özellikle kıdem ve ihbar tazminatı haklarının belirlenmesinde bu yeni sistem kritik rol oynar.

SGK İşten Çıkış Kodu Nasıl Öğrenilir?

e-Devlet işten çıkış kodu öğrenme adımları:

Buradaki bilgiler, çalışanın hangi haklara sahip olduğunu öğrenmesi açısından son derece önemlidir. Yanlış kod girilmişse, işsizlik maaşı hakkı kaybolabilir veya tazminat ödemeleri gecikebilir. Bu nedenle çıkış kodunuzu mutlaka e-Devlet üzerinden kontrol etmeniz ve gerektiğinde işverenle veya SGK ile düzeltme başvurusu yapmanız tavsiye edilir.

SGK İşten Çıkış Kodu Yanlış Girilirse Ne Olur?

Hatalı işten çıkış kodu, çalışanın birçok hakkını doğrudan etkiler. Örneğin, işveren tarafından yanlışlıkla 46 çıkış kodu girilirse, bu kod ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı fesih anlamına geldiğinden çalışan kıdem ve ihbar tazminatını kaybedebilir ve işsizlik maaşı hakkını da yitirebilir. Oysa gerçekte işveren geçerli neden olmadan fesih yapmışsa çalışan tüm bu haklara sahip olmalıdır. Bu nedenle SGK kayıtlarındaki çıkış kodunun doğruluğu hayati önem taşır. Hatalı kod, ileride dava süreçlerinde delil olarak kullanılabileceği için çalışanın kariyer geçmişini ve yeni iş başvurularını da olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden her çalışan işten ayrıldıktan sonra mutlaka e-Devlet üzerinden kodunu kontrol etmelidir.

Hatalı Çıkış Kodu Düzeltilebilir mi?

Evet. Çıkış kodu yanlış girilmişse, öncelikli sorumluluk işverene aittir. İşveren, SGK’ya yazılı dilekçeyle başvurarak yanlış bildirimi düzeltebilir. Ancak işveren bu adımı atmazsa, çalışan da hakkını korumak için dava yoluna gidebilir. İş Mahkemesi’ne açılan dava sonucunda mahkeme, fesih nedenini değerlendirerek çıkış kodunun değiştirilmesine karar verebilir. Ayrıca arabuluculuk süreci de bu aşamada gündeme gelir ve tarafların anlaşması halinde kod düzeltmesi yapılabilir. Bu düzeltme, çalışan açısından işsizlik maaşı, kıdem ve ihbar tazminatı gibi önemli hakların geri kazanılması anlamına gelir.

İşten Çıkış Kodu Kaç Gün İçinde Düzeltilir?

SGK’ya yapılan başvuru genellikle 15 gün içinde sonuçlandırılır. Ancak bu süre iş yoğunluğuna veya evrak eksikliklerine bağlı olarak uzayabilir. Çalışanlar, başvurunun durumunu SGK’dan veya e-Devlet üzerinden takip edebilir. Burada önemli olan, başvurunun yazılı ve belgelerle yapılmasıdır. İşverenin gecikmesi durumunda, çalışan hakkını kaybetmemek için yasal sürelere dikkat etmelidir.

İşten Çıkış Kodu Değiştirme Davası

İşverenin kodu düzeltmemesi halinde çalışan, İş Mahkemesi’ne başvurarak çıkış kodunun değiştirilmesini talep edebilir. Mahkeme, tarafların beyanlarını, belgeleri ve fesih sürecini inceleyerek doğru kodu belirler. Mahkeme kararı kesinleştiğinde SGK kaydı güncellenir. Bu süreçte işçinin dilekçesi, bordrosu, fesih bildirimi ve tanık ifadeleri önemli delil niteliği taşır. Kod değişikliği, işsizlik maaşı hakkını yeniden kazanmak ve tazminatların ödenmesini sağlamak için kritik önemdedir. Bu nedenle çalışanların hak kaybı yaşamamak adına profesyonel destek almaları tavsiye edilir.

Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)

• İşten çıkış kodumu nasıl öğrenebilirim?
  • e-Devlet üzerinden SGK hizmet dökümü sayfasında görülebilir. Çalışanlar, işten ayrıldıkları tarihten kısa süre sonra bu bilgiyi kontrol ederek olası hataları erken fark etmelidir.
• 46 çıkış kodu ne demek?
  • İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle tazminatsız fesih anlamına gelir. Bu durumda çalışan kıdem ve ihbar tazminatı alamaz, işsizlik maaşı da bağlanmaz. Ancak işverenin haksız şekilde bu kodu kullanması halinde dava açma hakkı vardır.
• 49 kodu ile işten çıkarılırsam işsizlik maaşı alabilir miyim?
  • Evet, eğer genel koşullar sağlanıyorsa işsizlik ödeneği alınabilir. Bu kod belirli süreli sözleşmenin bitişini ifade eder, dolayısıyla kıdem tazminatı hakkı kıdeme bağlıdır.
• Kod 4 ile çıkarıldım, tazminat hakkım var mı?
  • Evet. Kod 4, işverenin geçerli neden olmadan feshi anlamına gelir. Bu durumda hem kıdem hem de ihbar tazminatı ödenir ve işsizlik maaşı bağlanır.
• Hatalı çıkış kodu için dava açılabilir mi?
  • Evet. İş mahkemesine başvuru yapılarak kodun düzeltilmesi talep edilebilir. Dava sonucunda mahkeme doğru fesih nedenini belirlerse SGK kaydı güncellenir ve çalışan haklarını geri kazanır.
• e-Devlet işten çıkış kodu öğrenme adımları nelerdir?
  • e-Devlet hesabına giriş yapıldıktan sonra “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü” ekranı açılır, ilgili işyeri seçilir ve çıkış kodu bilgisi buradan görüntülenir.
• Kıdem tazminatı çıkış kodları hangileridir?
  • 04, 08, 18 gibi kodlar kıdem tazminatı hakkı doğuran kodlardır. 46 gibi kodlarda ise tazminat hakkı yoktur.
• İhbar tazminatı çıkış kodları hangileridir?
  • Genellikle işveren fesihlerinde (örneğin kod 4, 17, 22, 23) ihbar tazminatı hakkı doğar. Çalışan fesihlerinde ise ihbar tazminatı söz konusu olmaz.

Sonuç

İşten çıkış kodu, çalışanların tazminat ve işsizlik ödeneği haklarını doğrudan etkileyen kritik bir parametredir. Yanlış kod bildirimi ciddi hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle hem işverenlerin kod seçimine dikkat etmesi hem de çalışanların e-Devlet üzerinden kendi kayıtlarını kontrol etmesi önemlidir. Patron PDKS gibi dijital puantaj ve bordro sistemleri, çıkış kodlarının doğru raporlanmasını ve arşivlenmesini kolaylaştırarak İK süreçlerini güvenli hale getirir.

Ayrıca doğru kod bildirimi, yalnızca bireysel hak kayıplarını önlemekle kalmaz, aynı zamanda işletmeler için yasal uyumluluk açısından da kritik rol oynar. Kodların yanlış girilmesi işsizlik maaşı başvurularında ret kararlarına, dava süreçlerinde ise işveren aleyhine sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle çıkış kodu belirleme süreci, bordro ve SGK bildirimleriyle entegre biçimde titizlikle yürütülmelidir. Çalışanlar için de en iyi yöntem, çıkış işlemleri tamamlandıktan sonra e-Devlet sisteminden SGK hizmet dökümünü kontrol etmektir. Böylece olası bir hata hızlıca tespit edilebilir ve düzeltme talebi zamanında yapılabilir. Dijitalleşen İK süreçlerinde, Patron PDKS gibi güvenilir sistemlerden yararlanmak, şirketlerin işten çıkış sürecini hem şeffaf hem de sorunsuz yönetmelerine olanak tanır.